Katı sabun üretmek istiyorsak, malzememiz NaOH, yani sodyum hidroksit olacak. Eğer sıvı sabun veya Arap sabunu üretmek istiyorsak, KOH, yani potasyum hidroksit kullanmamız gerekiyor. Sabunda kullanacağımız kostik (sodyum hidroksit) kesinlikle saf olmalıdır. Satın aldığımız ürünün üzerinde, ürünün saflığı, içeriği, üretim ve son kullanma tarihi bilgileri yer almalıdır. Çünkü kostik yeterince saf değilse veya doğru ambalajlanmamışsa, ürettiğiniz sabunu doğrudan etkileyecektir. Satın aldığınız ürünü ambalajını açtıktan sonra olabildiğince çabuk tüketmek gerekir; zira kostik, havayla temas ettikçe etkinliğini yitirmektedir. Bu yüzden kaliteli sabun için taze ve kaliteli kostik almak ve hızlıca kullanmak zorundayız.

Kullandığınız kostik, sabunlaşma işleminin kalitesini, miktarını ve süresini doğrudan etkileyecektir. (Kostik, belirli bir malzemenin adı değildir, aksine maddenin niteliğidir. İngilizce kökenli “caustic” kelimesi, “ağır tahrip edici” anlamında kullanılır.)

Elinizde yağ ve kostik varsa ve bunların kaliteli olanlarını doğru kaynaklardan temin ettiyseniz, şimdi ne yapacağız? Sabun üretiminde kullanacağımız yağ miktarı ile kostik miktarını doğru oranda birleştirmemiz gerekmektedir. Bu oranları hesaplamak için internette çeşitli sabun hesaplayıcıları kullanabilirsiniz.

Gerekli hesaplamaları yapabileceğiniz birçok sayfa var; ancak bu sayfaları kullanmadan önce işin mantığını ve neden yapıldığını bilmemiz gerekir ki hata yapmayalım. Bunun için “sabunlaşma katsayısı” kavramı ile tanışmamız gerekiyor.

Sabunlaşma katsayısı, her yağ için, o yağı sabuna dönüştürmek için ihtiyaç duyulan kostik miktarını belirten bir sayıdır. Bu rakamlar bir tablo halinde belirlenmiştir ve sabittir. 1 gram yağ için kaç gram kostik kullanmamız gerektiğini gösterir. Biz de hesap yaparken elimizde ne kadar yağ varsa, o yağın sabunlaşma katsayısı ile çarparak kostik miktarını hesaplarız. Daha iyi anlayabilmek için bir örnek verelim:

• Zeytinyağı için sabunlaşma katsayısı 0,135’tir.

• Hindistan cevizi yağı için sabunlaşma katsayısı 0,184’tür.

• Hint yağı için sabunlaşma katsayısı 0,128’dir.

Şimdi bu üç yağı içeren bir sabun yapalım. Elimizde olan yağlar şunlar:

• 600 gr zeytinyağı

• 350 gr Hindistan cevizi yağı

• 50 gr Hint yağı

Bu üç yağ için gerekli kostik miktarını hesaplamak için, her bir yağın miktarını o yağın sabunlaşma katsayısı ile çarpacağız.

Hesabı doğru yaptıktan sonraki en önemli şey, hesaplanan miktarlarla üretim yapmaktır. Bunun için de terazi olmadan sabun üretmek son derece riskli bir harekettir. 

Kolay gelsin!